Zróżnicowanie sezonowe i przestrzenne występowania intensywnych opadów atmosferycznych w Polsce
Opady atmosferyczne o wartościach dobowych skrajnie wysokich, powyżej 150, 200 mm, występują najczęściej w obszarach górskich (Tatry, Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, Beskid Wyspowy, Góry Świętokrzyskie, Sudety). Najwyższą zanotowaną dobową suma opadów, było opad na Hali Gąsienicowej w Tatrach (300 mm – 30.06.1973 r.). Opady bardzo wysokie, o sumie dobowej przekraczającej 100 mm na dobę, mogą zdarzyć się praktycznie na obszarze całego kraju. Zdarza się również tak, że skrajnie wysoki opad występuje na danym obszarze przekraczając kilkukrotnie wszystkie wcześniej notowane wartości. Wielkość maksymalnej dobowej sumy opadów na wybranych stacjach pomiarowych w Polsce w latach 1951-2010 przedstawia rycina 3.1.
Ryc.3.1. Maksymalna dobowa suma opadów na wybranych stacjach IMGW-PIB w latach 1951-2010
W przypadku opadów o sumie ≥30mm bardzo trudno mówić o jednakowym stopniu zagrożenia dla obszaru całej Polski, ze względu na duże zróżnicowanie przestrzenne i czasowe zjawisk opadowych. Ich częstość w roku prawie na całym obszarze centralnej i północno zachodniej Polski nie przekracza 1 dnia (ryc. 3.2). Granica częstszego występowania tych opadów pokrywa się z przebiegiem granicy Karpat Polskich. Średnio powyżej 3 dni w roku opad bardzo wysoki występuje na obszarze Beskidów Śląskiego i Żywieckiego, Beskidu Wyspowego, Gorców i Sudetów. Najczęściej występuje w Tatrach na poszczególnych stacjach np. Kasprowy Wierch, Hala Gąsienicowa przekracza 8 dni w roku. Bardzo obfitym w wysokie opady był rok 2010, zwłaszcza w Beskidzie Wyspowym, gdzie na stacjach Rozdziele i Półrzeczki zanotowano odpowiednio 15 i 14 dni z opadem pow. 30 mm. Dni z opadem ≥30 mm występują w Polsce tylko w okresie letnim. Wyjątek stanowią obszary górskie, gdzie opady takie zdarzają się również w półroczu zimowym. Kasprowy Wierch czy Hala Gąsienicowa to jedne z nielicznych stacji, gdzie istnieje możliwość wystąpienia tak wysokich opadów w każdej dekadzie roku. Najwyższe wartości prawdopodobieństwo przyjmuje w ostatniej dekadzie lipca, przekraczając w obszarach górskich 10%. Wyższe wartości, w stosunku do obszarów centralnej i północnej Polski, prawdopodobieństwo w trzeciej dekadzie lipca przyjmuje na Wyżynach Śląskiej i Małopolskiej oraz Beskidach Zachodnich i Bieszczadach (ryc. 3.3).
Ryc.3.2. Średnia roczna liczba dni z opadem o sumie dobowej powyżej 30 mm w Polsce
Ryc.3.3. Prawdopodobieństwo wystąpienia opadu o sumie powyżej 30 mm w trzeciej dekadzie lipca
