Studium przypadku

Mgła w tzw. wycinku ciepłym – 16 listopada 2012 roku

Mgły powstające w ciepłym wycinku niżu, w chłodnej porze roku, zwykle są mgłami radiacyjno-adwekcyjnymi.

W dniach 16 i 17 listopada 2012 roku nad Europę Środkową, w rozległym ciepłym wycinku Niżu Islandzkiego, znad Morza Śródziemnego i południowej części kontynentu napływała ciepła i stabilna masa powietrza (Ryc. 6.1). Przy powierzchni ziemi powietrze było bardzo wilgotne, wraz ze wzrostem wysokości wilgotność szybko się zmniejszała. Taki pionowy profil wilgotności sprzyja powstawaniu mgieł. W nocy 15/16.11. północno-wschodnia Polska pozostawała jeszcze w strefie frontu ciepłego, na pozostałym obszarze kraju utworzyły się liczne, gęste mgły ograniczające w wielu miejscach widzialność do kilkudziesięciu metrów (Ryc. 6.1). Mgłom towarzyszyły niskie chmury warstwowe i lokalnie, w sąsiedztwie frontu opady mżawki lub marznącej mżawki. Nad ranem miejscami mgły osadzały szadź. Ograniczona widzialność była powodem utrudnień w ruchu drogowym i lotniczym. Na południu kraju, ponad cienką warstwę mgieł i niskich chmur warstwowych leżących poniżej warstwy inwersyjnej wystawały pasma gór. Na Kasprowym Wierchu i na Śnieżce temperatura powierza wynosiła +1°C, +2 °C, podczas gdy stacje synoptyczne na wysokości 200 do 300 m n.p.m notowały temperatury około -4°C, -2°C. Miejscami, zwłaszcza na zachodzie, na Kujawach, Mazowszu, w pasie wyżyn i w Kotlinie Sandomierskiej mgły utrzymywały się do końca dnia. W nocy z 16 na 17 listopada mgły ponownie zalegały nad przeważającym obszarem kraju, miejscami osadzały szadź. Podczas kolejnych dni sytuacja baryczna wyglądała podobnie – mgły na obszarze Polski utrzymywały się z różną intensywnością praktycznie do końca miesiąca.

Ryc. 6.1 Mapa synoptyczna IMGW-PIB, 16.11.2012, godz. 00UTC

Mgła w obszarze wyżu – 29 września 2013 roku

Jesienne mgły kojarzą się zazwyczaj z wyżową pogodą. W dniu 29 września 2013 roku Polska była pod wpływem sięgającego z północy klina wyżowego (Ryc. 6.2). Sondaż aerologicznego wykonany we Wrocławiu wykazał inwersję osiadania i rozwijającą się inwersję przyziemną. Powyżej inwersji osiadania powietrze było suche. W nocy, w warunkach małego, miejscami umiarkowanego zachmurzenia, w wyniku wypromieniowania ciepła z powierzchni ziemi i ochłodzenia stykającej się z nią najniższej warstwy troposfery na znacznym obszarze kraju pojawiły się mgły (Ryc. 6.3). Utrzymujący się miejscami słaby wiatr z kierunków północnych umożliwiał mieszanie powietrza przy powierzchni ziemi, dzięki czemu warstwa mgły stawała się coraz grubsza. W wielu miejscach widzialność wynosiła kilkadziesiąt metrów. Mgła utrudniła pracę lotnisk w południowej Polsce.

Ryc. 6.2 Mapa synoptyczna IMGW-PIB, 29.09.2013, godz. 00UTC

Ryc. 6.3. Obserwacje synoptyczne z godziny 03UTC 29.09.2013 r. – mgła zalega na obszarze zaznaczonym kolorem żółtym (IMGW PIB)