Eodem anno a festo pasche usque ad fes tum Santi Jacobi apostoli, cuius fes tum Est In messe, incessanter nocte et die plut. Seu pluebat plucia, et Tanta fuit inundacio facta, quo per multom Agros et per vias potuit navigari; …

W tym samym roku od Wielkanocy [20 kwietnia] do dnia Apostoła Jakóba [25 lipca], który obchodzony bywa w okresie żniw, bezustannie padały w nocy i w dzień deszcze, i był tak duży wylew [wód], że ponad wieloma polami oraz drogami można było żeglować …

[zapis dotyczy okresu od 20 kwietnia do 25 lipca 1253 roku] (Girguś, Strupczewski 1965)

Opady atmosferyczne ze względu na swoje znaczenie dla środowiska przyrodniczego są jednym z najważniejszych elementów pogody i klimatu. Były one ważne nie tylko w przeszłości jako czynnik rozwoju cywilizacji, również obecnie odgrywają bardzo ważną rolę w gospodarce, planowaniu i w wielu innych dziedzinach życia.

Opad atmosferyczny jest definiowany przez meteorologów, jako ogół ciekłych lub stałych produktów kondensacji pary wodnej, spadających z chmur na powierzchnię Ziemi. Do opadów atmosferycznych zaliczyć możemy: deszcz, mżawkę, śnieg, krupy oraz grad.

Wielkość opadów podaje się w milimetrach (w przypadku śniegu odpowiada to wodzie powstałej po jego stopieniu), zaś główną jednostką wykorzystywaną w klimatologii jest ich suma dobowa.

W celu najlepszego uchwycenia zależności oraz zagrożeń stwarzanych przez opady atmosferyczne skupiono się przede wszystkim na maksymalnych sumach dobowych oraz prawdopodobieństwie wystąpienia ekstremalnie wysokich opadów atmosferycznych.

Ze względu na genezę opady dające wysokie sumy dobowe możemy podzielić na kilka typów. Pierwszym z nich są to opady rozlewne trwające niekiedy kilka dni, o dużym zasięgu terytorialnym występujące w jednorodnej masie powietrza, zwiększone efektem orograficznym. Strefy najwyższych opadów rozciągają się na przedpolu głównych barier orograficznych Karpat, Sudetów, rzadziej Gór Świętokrzyskich. Długi czas trwania powoduje, że w ciągu kilku dni spada opad przekraczający kilkakrotnie średnie sumy miesięczne. Opady tego typu doprowadzają do powstania największych fal powodziowych na rzekach. Drugim typem genetycznym opadów są opady burzowe. Są to opady ulewne i nawalne, krótkotrwałe o zasięgu lokalnym, pochodzące z konwekcji lub spowodowane przejściem frontów. Opady te dają wysokie sumy w krótkim czasie. Generują lokalne katastrofalne wezbrania na małych ciekach. Mogą występować w całym kraju. Kolejnym typem są opady ciągłe w strefie frontalnej, przeważnie frontu ciepłego z pojedynczymi komórkami burzowymi, co daje w efekcie duże zróżnicowanie przestrzenne. Mogą być przyczyną letnich wezbrań w nizinnej części Polski.