Wiatrem najczęściej określa się ruch powietrza wywołany działaniem siły poziomego gradientu ciśnienia i podlegający sile Coriolisa, sile odśrodkowej i sile tarcia (...).

Wiatr charakteryzuje się poprzez podanie jego prędkości średniej (wyrażonej w m/s, km/h lub w węzłach) oraz kierunku, z którego wieje (np. wiatr zachodni oznacza ruch powietrza z zachodu na wschód). Pomiary prędkości i kierunku wiatru odnoszą się do ich wartości średnich 10-minutowych obliczanych z okresu bezpośrednio poprzedzającego każdą pełną godzinę, dla wiatromierza umieszczonego w standardowych warunkach pomiarowych na wysokości 10 m n.p.g..

W przypadku najczęściej przytaczanych rekordowych prędkości wiatru, zazwyczaj rozumie się przez nie prędkość wiatru w porywie. Jest to maksymalna chwilowa (2-3 sekund) prędkość wiatru, przewyższająca o co najmniej 5 m/s 2-minutową prędkość wiatru średniego. Porywy wiatru pomiędzy pełnymi godzinami obserwacji oznacza się w dziennikach meteorologicznych symbolem „QNT”, co umożliwia określenie rzeczywistej maksymalnej prędkości wiatru w porywie dla każdej godziny.