Zróżnicowanie sezonowe i przestrzenne występowania zagrożeń termicznych w Polsce

Polska pod względem warunków termicznych powietrza jest znacznie zróżnicowana. Obszary najcieplejsze to południowy-zachód i południe kraju, zwłaszcza Nizina Śląska, Ziemia Lubuska czy też kotliny podkarpackie. Z kolei najchłodniejszym regionem jest Północno-Wschodnia Polska ze szczególnym uwzględnieniem Suwalszczyzny.

Zróżnicowanie to jest odzwierciedleniem zarówno warunków cyrkulacyjnych powietrza jak i warunków fizycznogeograficznych. Z tych ostatnich za najważniejsze czynniki należy uznać wpływ Morza Bałtyckiego oraz znaczą1cą rolę Karpat i Sudetów oraz pasa wyżyn. Bałtyk na ogół łagodząco modyfikuje warunki termiczne Wybrzeża i w znacznym stopniu Pojezierza Pomorskiego. W tych regionach ekstremalne temperatury powietrza w skali Polski występują niezwykle rzadko. Z kolei obszary górskie i wyżynne, wskutek zróżnicowania hipsometrycznego, powodują znaną odrębność klimatyczną cechującą się odmiennym reżimem termicznym. Realizuje się ona istotnymi zmianami temperatury z wysokością nad poziomem morza a także jej zróżnicowaniem uwarunkowanym rodzajem form terenu. Im wyżej, tym maksymalne temperatury powietrza są niższe, niższe na ogół – zwłaszcza latem – są temperatury minimalne. W półroczu chłodnym prawidłowości te są niekiedy odwrotne. Z uwagi na proces osiadania powietrza występują inwersje termiczne i w dnach dolin i kotlin oczekiwać można najniższych temperatur powietrza nawet w skali całej Polski.

Zakres zróżnicowania temperatur maksymalnych na obszarze Polski dobrze ilustrują dwie schematyczne mapy obrazujące skrajne temperatury powietrza zarejestrowane na stacjach synoptycznych. Mapy te obrazują temperatury ekstremalne (maksymalne – ryc. 3.1 i minimalne – ryc. 3.2), jakie wystąpiły na poszczególnych stacjach meteorologicznych w okresie 1951-2010. Wartości zamieszczone na rycinach wskazują na zakres zmienności, jakim podlega temperatura powietrza w Polsce.

Ryc. 3.1. Rozkład przestrzenny absolutnych maksymalnych temperatur powietrza (°C)R

Ryc. 3.2. Rozkład przestrzenny absolutnych minimalnych temperatur powietrza (°C)